In de marge van de bijeenkomst in Jackson Hole staan we wederom op een kruispunt: komt er een trilateraal overleg dat leidt tot vrede in Oekraïne? Het zal met name effect hebben op defensieaandelen, die daar in ieder geval op korter termijn volatiliteit van ondervinden. Vooral de tactische beleggers en day traders lijken winst te nemen, terwijl je mag veronderstellen dat de langetermijninvesteringen in infrastructuur en defensie door zullen lopen. Dat is een punt dat direct door de politiek wordt beïnvloed.
Een ander punt is de verder opgevoerde druk van Trump op de Federal Reserve als geheel, maar nu ook op de individuele Fed-leden in het bijzonder. Opmerkelijk is dat er voor het eerst sinds dertig jaar twee Fed-leden waren die tégen het rentebesluit stemden. Tegelijkertijd zien we dat Trump elk moment aangrijpt om zijn greep op de Fed te vergroten. Niet alleen door met alle denkbare middelen te blijven pushen richting Powell, maar ook door Fed-bestuurder Lisa Cook van fraude te betichten.
De achterliggende reden voor Trump is dat de Fed-kandidaten die hij zelf heeft geïnstalleerd allemaal conform zijn beleid stemmen. Hij probeert daarmee zijn grip op de centrale bank te vergroten, wat op zichzelf natuurlijk al super gevaarlijk is. Eerder waarschuwden we al in alle denkbare uitingen dat het vertrouwen van financiële markten ernstig beschadigd zal worden als de Fed niet meer onafhankelijk blijkt.
Problemen bij hypotheekaanvragen
Verder zien we wel de afname van de consumptie en de problemen bij hypotheekaanvragen en autoverkopen. Je ziet de eerste seinen van een recessie, als direct gevolg van het afnemende vertrouwen van consumenten; onzekerheid over het beleid raakt de consumptie. De aandelenmarkt blijft vooralsnog buiten schot, doordat een aantal technologieaandelen de boel nu nog trekt. Wel hebben we de afgelopen week een duidelijke stap terug gezien, die te maken heeft met de opmerkingen die onder meer Sam Altman maakte over de te hoge waardering van techbedrijven.
Voor de Nasdaq lijkt het een stap terug te betekenen, en dat concentreert zich vooral rond specifieke AI-namen als Nvidia en Palantir. Dat raakt de portefeuilles van Mercurius wel, maar door onze brede spreiding blijft het effect vooralsnog beperkt. Ontwikkelingen rond AI zullen onverminderd krachtig doorzetten, zoals eerdere technologische revoluties – denk aan het internet en de cloud – ons in het verleden geleerd hebben. Beleggers overschatten dat op korte termijn, maar onderschatten dat op lange termijn.
Verdere ontkoppeling
Voor de markten op korte termijn zijn de ogen vooral gericht op Jackson Hole, voor de middellange termijn blijft de ontwikkeling van het consumentenvertrouwen cruciaal. Daarbij blijven de inflatiecijfers uiteraard van belang. Ik denk dat we een verdere ontkoppeling zullen zien van wat er in de Verenigde Staten gebeurt en wat er in de rest van de wereld op aandelengebied gebeurt. Hoewel we voor wat betreft de technologiebedrijven in sterke mate afhankelijk zullen blijven van de Verenigde Staten, zullen alternatieven zich ook elders in de wereld opdringen.
Het is zorgwekkend dat de Amerikaanse overheid zich gaat bemoeien met het beleid van bedrijven als Intel. Aan de andere kant biedt het een opportuniteit dat de Amerikaanse overheid overweegt om directe belangen te nemen in (vooralsnog) Amerikaanse bedrijven. Niet alleen raakt Donald Trump daarmee het gedachtengoed van de vrijemarktwerking – eigenlijk pleegt hij kapitalistisch hoogverraad door dit te doen, kapitalisme gaat immers over marktwerking. Hij roept altijd een kapitalist te zijn, maar zijn handelswijze lijkt eerder ingegeven door Poetin. Met het beïnvloeden van het beleid van centrale bankiers en het direct nemen van belangen in bedrijven verstoort hij de vrijemarktwerking.
Kunstmatig lage rente
Dat is een gevaarlijke trend: het is voor een bedrijf als Intel niet gezond als de overheid zich zo met je bemoeit. Hetzelfde geldt voor het kunstmatig laag houden van de rente, dat de komst van zombiebedrijven in de hand werkt. Dat is overigens allang geen vanzelfsprekendheid meer: alleen al in Nederland hebben we afgelopen week twee grote faillissementen gezien: CêlaVíta en surseance voor Paardekooper laten zien dat de reinigende werking van het kapitalisme nog altijd zijn gang gaat.
Overheidsbemoeienis door dergelijke belangen te nemen zou alleen moeten gebeuren bij cruciale bedrijven, en de vraag is of daar bij CêlaVíta sprake van is. In 2008 nam de overheid posities in banken, maar dat was primair ter stabilisering van het financiële systeem. De motieven van de regering-Trump lijken heel anders van aard, en daarmee veel gevaarlijker. Hij baant de weg voor verdere directe invloed in de boardroom. Eerder bleef het nog beperkt tot ceo’s van grote bedrijven die de ring van de keizer in de Oval Office kwamen kussen – om hem vervolgens te overladen met complimenten en cadeautjes. Op die manier hoopten ze de benodigde exportlicenties te krijgen – al dan niet in ruil voor het afstaan van forse provisies, in de vorm van percentages van de omzet.
Nieuwe beschermingsconstructie
Als Trump directe belangen gaat nemen in bedrijven, is dat vele malen gevaarlijker. Moeten bedrijven niet een nieuwe beschermingsconstructie optuigen, waarbij ze aandeelhouders met politieke motieven kunnen weren. Het lijkt de opmaat, en dat past in een breder beeld van een Nationale Garde die de facto Washington DC. heeft overgenomen, voor een volgend groot conflict tussen Republikeinen en Democraten in het Capitool, waarbij de MAGA-beweging ongehinderd zijn gang kan gaan. De Democratische burgemeester van Washington heeft met het Metropolitan Police Department van die stad niet langer de controle over het gebied rond het Capitool; dat is nu rechtstreeks de president, met zijn Nationale Garde.
Republikeinse Garde
Het is dat de naam Republikeinse Garde al door de ayatollah is ingepikt, anders was dat wellicht een leuke naamswijziging geweest voor Trumps Nationale Garde.
