Handelsoorlog en teruglopende productie ten spijt, de consument blijft uitgeven. Op de vooravond van Thanksgiving en Black Friday, de start van het kerst inkoopseizoen, kijken we naar de consument. Wat zorgt ervoor dat de hand nog niet op de knip is gegaan? Wat drijft het consumentenvertrouwen?
Wat drijft het consumentenvertrouwen?
Het consumentenvertrouwen blijft onverminderd hoog. En dat is maar goed ook, want de consument maakt inmiddels zo\’n 70% uit van de (Westerse) economie. Zonder het hoge consumentenvertrouwen en de bijbehorende uitgaven was de wereld al lang in een recessie terecht gekomen. Waar komt dat sterke consumentenvertrouwen vandaan en hoe lang blijft dat overeind? Wat drijft het consumentenvertrouwen? Het consumentenvertrouwen wordt vooral door de psyche van de consument gedreven. Hoe comfortabel voelt die zich in het heden en hoe ziet de consument de (nabije) toekomst.
Het vertrouwen gaat door de portemonnee
\”It\’s all about the jobs\” De belangrijkste drijver achter het consumentenvertrouwen is de banenmarkt, en die is in topconditie. Werkeloosheid is op het laagste niveau in 50 jaar. Dagblad De Telegraaf kopte vanmorgen dat er 9 miljoen Nederlanders aan het werk zijn. Er is een gematigde loongroei, hetgeen goed is voor werkgevers en werknemers, en dat geeft vertrouwen voor de toekomst. Volgend jaar wordt er weer iets meer verdiend.
Het consumentenvertrouwen wordt verder gesteund door de lage inflatie. Zonder energie en voedsel is er nauwelijks inflatie, mede door de (technologische) innovatie. De lage rente doet ook een duit in het zakje. Consumenten zijn minder kwijt aan hun (hypothecaire) krediet en door diezelfde lage rente is de huizenmarkt op een heel hoog niveau. Hoewel een papieren winst, de meeste huizenbezitters hebben een overwaarde die in het afgelopen jaar zelfs nog een stukje is toegenomen. Ook dat draagt bij aan een comfortabel gevoel. Aan de andere kant, juist als alle seinen op groen staan moeten we alert zijn. Wat als ook de consument de hand op de knip houdt?
Wat zijn de risico\’s?
Zoals we in onze vorige nieuwsbrief schreven, verwachten we op korte termijn geen terugval van consumentenvertrouwen. Risico\’s zijn er echter wel. Een (deel 1) handelsakkoord is nog steeds niet op papier en de deadline van 15 december voor nieuwe zwaardere tarieven kruipt steeds dichterbij.
Hoewel de werkeloosheid op het laagste punt is in 50 jaar, ligt het niet voor de hand dat dat zo zal blijven. Producenten die de gevolgen van de handelsoorlog voelen, zullen op enig moment ook moeten snijden in productie en kosten. De werkgelegenheid zal dan teruglopen.
De gevolgen van de handelsoorlog lijken voor nu dus de meest directe mogelijkheid tot een deuk in het consumentenvertrouwen. Op langere termijn zijn er echter meerdere andere gevaren, zoals belastingverhogingen en oplopende inflatie.
Wat zijn de kansen?
Om nu al in te dekken tegen deze gevare,n lijkt ons te voorbarig. Begin oktober schreven we al dat een papieren versie van de toen door Trump aangekondigde deal nog lang op zich zou laten wachten. Misschien net voor 15 december? Naast de risico\’s en gevaren zien we ook kansen. De vergroening van de economie gaat gigantische investeringen vergen. Investeringen die door de overheid moeten worden gedaan. Dat heeft dubbele effecten. De overheid gaat eindelijk weer investeren (een wens van de ECB) en dat brengt economische impulsen met zich mee. En dat is los van de verbetering van het milieu. In dat scenario zal de economische groei weer aantrekken. En dat is positief, want wat drijft het consumentenvertrouwen? Groei van de portemonnee!
