Lees het artikel als PDF
Op dinsdag 15 januari leed de Britse premier May een historische nederlaag toen het parlement haar voorgestelde Brexit plan wegstemde. May heeft tot maandag 21 januari om met een plan B te komen. Dit plan wordt dan op 29 januari aan het parlement voorgelegd. De kans dat May nu wel met een acceptabel plan naar voren komt lijkt klein. Hoe moet het verder?
Patstelling in de UK…
De tegenstanders van het plan van May bleken een overweldigende meerderheid te hebben, maar zijn zelf onderling zeer verdeeld. Een deel wilt helemaal geen Brexit, anderen een harde Brexit, en weer anderen zijn het slechts op onderdelen niet eens met het voorgestelde plan. Deze verdeeldheid is uniek en problematisch. Daar waar 27 verschillende landen binnen de EU overeenstemming wisten te bereiken over de nieuwe verhouding met de UK, lijkt het binnen de UK onmogelijk om overeenstemming te bereiken. Ondertussen tikt de Big Ben verder en komt 29 maart snel dichtbij. May heeft meerdere mogelijkheden maar heeft zichzelf behoorlijk ingegraven. Haar regering is een coalitie tussen haar eigen conservatieve partij en de Democratic Unionist Party, die haar basis in Noord-Ierland heeft en een voorstander van de Brexit is. Binnen de conservatieve partij is er grote verdeeldheid over de Brexit en de manier waarop die plaats zou moeten vinden.
…May zegt nee…
Er zijn tal van mogelijkheden, maar de belangrijkste zijn dat May concessies moet doen. Op dat gebied lijkt May tegen alles nee te zeggen. Een tweede referendum wijst ze van de hand, evenals een harde Brexit, het vertrek zonder afspraken. Nog wil ze concessies doen op haar eigen rode lijnen. Een nieuwe verkiezing lijkt ze ook van de hand te wijzen. Ze heeft al aangegeven dan geen lijsttrekker te zullen zijn. Bij het uitblijven van een akkoord zouden senior parlementsleden het heft in handen kunnen nemen en over de rug van May heen een nieuw Brexit voorstel kunnen onderhandelen met de EU, dit alles onder een uitstel van het vertrek per 29 maart. Hierbij zou Theresa gepasseerd worden.
…maar wat is dat waard?
Nu May steeds verder vast is komen te zitten in het Brexit moeras zal ze in haar eigen belang, en in het landsbelang, een oplossing moeten verzinnen. Zo eensgezinds Britse politici waren in het wegstemmen van het huidige voorstel, zo eensgezind lijken ze ook in het voorkomen van een vertrek zonder overeenkomst. Dit zou tot buitensporige chaos leiden. Om toch een overeenkomst goedgekeurd te krijgen en duidelijkheid te verschaffen waarop de economie weer kan gaan bouwen moet May een meerderheid krijgen. Ofwel van het parlement, ofwel rechtstreeks van het volk. May heeft een tweede referendum uitgesloten, net als het uitschrijven van nieuwe verkiezingen. Dat laatste zou ook een groot risico zijn waarbij Labour de macht over zou kunnen nemen. Het standpunt van Labour is onduidelijk en los van het feit dat de meeste Tories gruwelen van het idee dat de extreem linkse Corbyn de nieuwe premier zou worden, zal er dan nog steeds een nieuwe deal moeten worden onderhandeld. Geen fijn vooruitzicht. Bovendien hebben nieuwe verkiezingen alleen zin als er nieuwe parlementsleden verkiesbaar zouden zijn die het wel met May eens zijn of dat ze opeens met een overweldigende meerderheid zou winnen. Beide lijken uitgesloten. Een andere mogelijkheid is dat May haar deal rechtstreeks voorlegt aan het volk. Hierbij zou de vraag kunnen worden: No Deal Leave of Remain. Deze optie zien sommige parlementsleden als kiezersverraad. Ook May heeft zich in die termen uitgelaten. Toch lijkt May er niet vies van om op haar woorden terug te komen als het haar uitkomt. In april 2017 riep ze verkiezingen uit, nadat ze eerder die mogelijkheid had uitgesloten. Waar een noodzakelijke wil is, is een uitweg, zullen we maar zeggen.
Een nieuwe referendum lijkt een kwestie van tijd.
Het huidige parlement zit nog 2022 op het pluche en daarmee lijkt de patstelling tot die tijd voort te kunnen duren. De enige weg uit dit moeras lijkt dus de aloude vluchtroute voor politici; “Als we er niet meer uitkomen, vragen we het aan het volk.” Zo zijn we tenslotte ook in dit moeras terecht gekomen en het lijkt er steeds meer op dat dit ook de weg uit het moeras is.
Wat doen we ermee?
In onze portefeuilles hebben we een zeer beperkte blootstelling aan Britse bedrijven. Hoewel een chaotische harde Brexit niet uit te sluiten is, is dit ook het minst waarschijnlijke scenario. We denken dat de meest waarschijnlijke uitkomst een nieuw referendum is. Mogelijk zullen seniore parlementsleden een coupe plegen en de regie over onderhandelingen overnemen, maar May zal dat niet willen en het heft in eigen handen houden. Tot het moment van meer duidelijkheid houden wij ons afzijdig en Europa onderwogen.
