Rendement november 2021

In Glasgow kwam de G20-top bijeen om de gevolgen van de klimaatverandering te bespreken. Hierin staat als centraal doel om de opwarming van de aarde te beperken tot 1,5 °C. Alok Sharma, de voorzitter van de bijeenkomst, wees tijdens de afsluiting op het afzwakkende karakter van het akkoord. Veel klimaatactivisten hoopten op meer concrete acties, net als bij het klimaatakkoord van Parijs. Onder druk van voornamelijk China en India werd net voor de eindstreep het plan om te stoppen met fossiele brandstoffen herzien. Hierdoor staat in de slotverklaring nu de ambitie om het gebruik van fossiele brandstoffen te ‘verminderen’ in plaats van te ‘stoppen’, zoals aanvankelijk afgesproken.  

Volgens Gert-Jan Nabuurs, hoogleraar Europese Bossen aan Wageningen University en hoofdauteur van het IPCC-rapport, zijn de doelstelling door deze beslissing \’niet meer haalbaar\’. De moed zakt hem in de schoenen. De belangen zijn te verschillend met zo veel verschillende landen, waardoor het vinden van consensus uitblijft.  

Het Amsterdamse college van burgemeester en wethouders wil zo snel mogelijk een opkoopbescherming tegen vastgoedbeleggers invoeren. Hiervoor zal een ‘zelfwoonpllicht’ gelden voor het merendeel van de koopwoningen in Amsterdam. Dit zal gelden voor woningen met een WOZ-waarde vanaf €512.000. Het is de bedoeling dat vastgoedbeleggers deze woningen door de maatregel niet meer massaal aankopen. \’Woningen zijn om in te wonen, niet om aan te verdienen\’, zegt wethouder Jakob Wedemeijer. Momenteel is 30% van de woningmarkt van Amsterdam in handen van particulieren beleggers. De woningprijs is in de afgelopen zeven jaar verdubbeld. Andere grote steden als Eindhoven, Rotterdam en Den Haag hebben dezelfde wens uitgesproken om de huisprijzen in bedwang te houden.

Na Unilever kiest nu ook Shell ervoor het geluk elders te zoeken. De olie- en gasgigant zal zich vestigen in Londen. Zo komt er na 114 jaar een eind aan de Nederlandse jaren van de multinational. Shell verklaart de scheiding uit de duale structuur, die het bedrijf zou beperken bij het aantrekken van kapitaal. Overigens zou deze structuur juist een bijdrage moeten leveren aan de energietransitie. Het nieuws komt als een verrassing, maar niet geheel onverwacht. Shell had het hoofdkantoor in 2004 in Den Haag gevestigd onder de belofte van Mark Rutte dat de dividendbelasting zou worden afgeschaft. Dit leidde tot woede onder een deel van de bevolking en de politiek. Shell wist voldoende en kondigde de verhuizing naar het VK aan, waar geen dividendbelasting geldt. Ons kleine landje verliest hiermee voornamelijk prestige, als kikkerland met grote multinationals.

De inflatie blijft aanhouden, ondanks de verwachtingen van de ECB dat deze mee zal vallen en tijdelijk van aard zal zijn. De grootste bijdrage aan de inflatie is de stijgende gasprijs. Maar ook de elektriciteit- en grondstofprijzen dragen een steentje bij. De centrale banken houden nog altijd vol dat de inflatie in 2022 zal normaliseren. Maar een groeiend aantal economen trekt dat in twijfel. Wat kan menig belegger doen in turbulente tijden?

Ondanks deze turbulentie is dit geen geschikt moment om cash aan te houden, volgens Ray Dalio, oprichter van Bridgewater Associates. Dalio stelt dat het niet mogelijk is om de levenstandaard te verhogen door de hoeveelheid geld in het kredietsysteem op te krikken. Hierdoor gaan we met meer geld dezelfde hoeveelheid goederen nastreven. In Nederland stijgt de inflatie tot 5,6% en België tot 7,1%, de grootste toename van deze eeuw tot nu toe. Gezien dit gegeven zal cash worden belast door de inflatie en is de oplossing hiervoor een breed gespreide portefeuille. Dalio waarschuwde dat het timen van de markt je niet zal redden. Een hoge mate van diversificatie is de enige manier om deze turbulente tijden het hoofd te bieden.

Het aantal Amerikanen dat vrijwillig ontslag neemt blijft stijgen en bevindt zich momenteel op een recordhoogte. 4,4 miljoen Amerikanen zoeken hun geluk elders en dit heeft grote gevolgen. Een deel van deze mensen neemt de stap naar een andere baan en profiteert hiervan middels een loonstijging. De krapte op de arbeidsmarkt creëert een klimaat waarin er veel mogelijkheden zijn voor een nieuwe werkplek. Steeds meer mensen verlaten de arbeidsmarkt en ook de vergrijzing is een grote drijver. De gestegen huizenmarkt en aandelenmarkten bieden velen de mogelijkheid om een jaar eerder met pensioen te gaan. Toch dekt deze ontwikkeling bij lange na de gehele verschuiving niet.

Wellicht hebben velen door de coronacrisis geroken aan de vrijheid en kiezen ze om niet terug te keren naar de oude werkplek. De prijzen stijgen en de lonen blijven achter. In veel ongeschoold werk wordt er geen carrièreperspectief geboden en de prijs van kinderopvang is significant toegenomen. Dat zorgt ervoor dat werken een luxe is geworden die niet iedereen zich kan veroorloven.