Inflatie en wanprestatie

Welkom terug, inflatie! Jaren hebben we je moeten missen en slechts enkelen kunnen zich nog herinneren wie je bent, wat je doet, en hoe we met je moeten omgaan op de beurs. Vooralsnog leidt je terugkeer tot angst en verwarring. Veel beleggers staan op het verkeerde been, je leidt tot wanprestatie…

Even voorstellen, het inflatiespook

In dit eerdere artikel in onze nieuwsbrief bespraken we al dat inflatie een onbalans is, schaarste die leidt tot hogere prijzen. We stelden ook al vast dat als prijzen te hoog worden, we naar alternatieven zoeken. Zo vervangen we zelf binnenkort een hybride auto (die aan het eind van de lease is) door een volledig elektrische. We horen ondernemers praten over versnelde automatisering, en realiseren ons dat sommige prijsstijgingen niet te vermijden zijn. De rente loopt al fors op en kapitaal wordt daarmee duurder. Op de aandelenmarkt gaat alles sneller en lopen we op de economische cyclus vooruit. De reset heeft in de eerste weken van dit jaar al plaatsgevonden. Een inflatie (in de VS) van ruim boven de 7%. Dat leidt tot hogere rente en lagere koersen. Maar dalen de winsten ook? Tot dusver in het cijferseizoen zien we dat de meeste bedrijven de verwachtingen halen of overtreffen. Twee extreme voorbeelden zijn Adyen en Facebook. Waar de laatste een koersdaling van ruim 25% op een dag te verwerken kreeg na teleurstellende cijfers, overtrof Adyen juist de verwachting en werd het bedrijf (eindelijk) weer beloond met een koersstijging.

Lessen uit het (familie)verleden

In de afgelopen week hadden we een videocall met een van onze fondsmanagers, zoals we die frequent hebben. Deze keer was Graeme Clark van het Janus Henderson Technology Fund aan de beurt. Goed getimed, want juist techaandelen bevinden zich in het oog van de storm. In het gesprek onderschreef hij onze eerdere opinie. Als je inflatie wilt bestrijden moet je deflatie opzoeken. En juist automatisering en digitalisering zorgen voor deflatie.

Zelf ging ik terug naar het familie-archief. Mijn grootvader Willem kocht in 1966 uit emissie aandelen Exploitatie Maatschappij Scheveningen. Opa betaalde daar fl 100,- voor. EMS had wel voor 500 miljoen gulden vastgoed en wel 6.000 mensen in dienst. Halverwege de jaren zestig begon ook de rente te stijgen en kwam het inflatiespook uit de kast. Grondstoffen werden duurder en lonen begonnen te stijgen. De winsten van EMS sloegen om in verliezen en in 1977 werd EMS geliquideerd. Opa maakte dat niet meer mee maar mijn vader ontving als executeur in 1990 nog fl 1,- van de curator. De waardeloze stukken EMS sieren de wand van ons kantoor als herinnering aan de effecten van inflatie.

In een periode van inflatie is balanslezen dus van belang. Hoeveel schuld heeft een bedrijf? Wat is de verhouding van de loonsom ten opzichte van de omzet? Maakt het bedrijf een fatsoenlijke winstmarge? Kortom verdiep je in het bedrijf waarin je belegt.

Inflatie en Wanprestatie

En juist als we ons verdiepen in de bedrijven die het sinds 1 januari goed doen op de beurs verbazen we ons. Het zijn bedrijven met relatief veel vreemd vermogen, veel personeel en krappe marges die als vluchthaven voor inflatie worden gebruikt. Verbazingwekkend als we de les van opa Willem in herinnering hebben. Opa had gelukkig een breed gespreide portefeuille, waar ook Unilever, Akzo, Amro Bank en Philips deel van uitmaakten. Bedrijven met een sterke balans, positieve kasstroom en (toen nog) innovatiekracht. Ze gebruikten hun sterke positie om te automatiseren en processen efficiënter te maken. En zo compenseerden deze sterke broeders in de portefeuille van opa de verliezen van de zwakke broeders. De manier om inflatie te bestrijden als belegger is juist te investeren in bedrijven die voor deflatie kunnen zorgen en ondernemingen met een sterke balans te kopen. Nu te vluchten in bedrijven met veel schuld, veel personeel en lage marges is wanprestatie.

Rationeel blijven

Maar het blijft lastig. In korte tijd grote verliezen te zien ontstaan is lastig, zeker als je net begonnen bent met beleggen. Verlies voedt twijfel; ben ik wel in de juiste bedrijven belegd? Moet ik het niet anders doen? En juist dat maakt beleggen tot een vak. Spreiding aanbrengen, terug blijven keren naar de basislessen en doorzetten. Vasthouden aan de 4 D\’s, Duur (langdurig dus volhouden), Diversiteit (spreiding), Diepgang (balanslezen) en Discipline. Rendement uit het verleden is een waardevolle les, die ook wel ervaring kan worden genoemd. Het leert beleggers om te gaan met deze onrustige periodes. Want die zijn er altijd, het is juist veel unieker als er geen onrust is, maar door de ruis van de dag heen kijken zorgt voor de beloning aan de andere kant. Vissers moeten door de vaak onrustige branding om rijke visgronden te bereiken. Zoals een Engels spreekwoord luidt: You need to cross the valley of death to reach the garden of Eden. En zo\’n branding of woestijn komt af en toe langs, zeker ééns in de honderd en vier weken.

Honderd en vier weken

Een van de vele beurswijsheden is dat het 2 jaar duurt voordat alle seizoenen op de beurs zijn langsgekomen. Een stijgende beurs, een zijwaartse volatiele beurs en een scherp dalende beurs.

Die periode van 2 jaar heeft 104 weken. En van die 104 weken gaan we 100 weken zijwaarts of omhoog, en 4 weken dalen we.

In de afgelopen 14 jaar heeft de S&P 500 3 negatieve beursjaren laten noteren (2008, 2015 en 2018). Maar tussentijdse dalingen komen veel vaker voor, zoals we in de tabel hiernaast zien. In 2020 was de tussentijdse daling maar liefst 34%, om het jaar ruim in de plus te eindigen.

Van de 104 weken nemen we 100 weken de trap omhoog en gaan we in 4 weken met de lift naar beneden. Om steeds op een hoger niveau uit te komen.